Tế bào NK là gì?
Tế bào NK hay tế bào diệt tự nhiên là tế bào quan trọng trong việc nhận biết và tiêu diệt tế bào nhiễm virus, tế bào ung thư. Một số nghiên cứu cũng cho biết, tế bào miễn dịch NK có khả năng lưu giữ như tế bào nhớ và phản ứng với các bệnh nhiễm trùng cùng một mầm bệnh gây ra.
(Cơ chế hoạt động của tế bào diệt tự nhiên trong hệ miễn dịch bẩm sinh)
Các tế bào NK tiền thân không thể biệt hóa thành tế bào T, B, dòng tủy hoặc hồng cầu nhưng được kích thích để hình thành các tế bào NK trưởng thành. NK trưởng thành sẽ di chuyển đến gan, tử cung, tuyến ức và cơ quan lympho ngoại vi, tại đây tạo ra các tập hơn con tế bào NK riêng biệt về chức năng.
Yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động của tế bào diệt tự nhiên
NK là loại tế bào được sản sinh và tuần tra liên tục trong cơ thể, nhằm tìm ra tế bào lạ. Tuy nhiên, tế bào diệt tự nhiên NK có xu hướng giảm, sau khi đã đạt đỉnh ở tuổi 20, sự lão hóa chính là yếu tố ảnh hưởng đầu tiên đến hoạt động của tế bào này.
(Vai trò của tế bào sát thủ tự nhiên NK trong hỗ trợ điều trị ung thư)
Thực tế đã chứng minh, hệ thống miễn dịch của con người có thể và đã tiêu diệt các tế bào tiền ung ung, tế bào ung thư và virus mà không gây hại cho các tế bào khỏe mạnh. Với phát hiện này, các nhà khoa học trên thế giới đã triển khai liệu pháp miễn dịch trong hỗ trợ điều trị bệnh ung thư.
Những tiến bộ gần đây trong liệu pháp gen, y học tái tạo và xạ trị không độc hại đã giúp lĩnh vực y học tiến xa hơn bao hơn hết. Mục tiêu điều trị hiện tại của các nhà khoa học là chủ yếu tập trung vào tăng cường năng lực tự nhiên của cơ thể, nhằm chống lại bệnh tật hay ung thư.
Quy trình thực hiện liệu pháp miễn dịch
Trong nhiều thập kỷ qua, các nhà khoa học đã nghiên cứu liệu pháp miễn dịch dựa trên tế bào diệt tự nhiên để chống lại bệnh ung thư, do có khả năng loại bỏ tế bào khối u bẩm sinh. Các thử nghiệm lâm sàng ban đầu đã cho thấy tính an toàn khi truyền NK vào người, bao gồm tự thân và đồng loại.
Quy trình thực hiện liệu pháp miễn dịch tế bào NK trong hỗ trợ điều trị ung thư như sau:
- Bước 1: Lấy một lượng nhỏ máu tĩnh mạch từ người cho, làm nguồn nguyên liệu đầu vào cho liệu pháp.
- Bước 2: Kỹ thuật viên chiết tách tế bào bạch cầu trong máu.
- Bước 3: Các tế bào NK sẽ được nuôi cấy, tăng số lượng và hoạt hóa trong 14 - 21 ngày.
- Bước 4: Thu hoạch và kiểm tra hoạt tính tế bào NK.
- Bước 5: Truyền lại cơ thể người nhận tế bào NK hoạt hóa.
(Một số ưu điểm khi thực hiện liệu pháp miễn dịch NK trong điều trị bệnh lý)
Tuy nhiên, liệu pháp dựa vào tế bào diệt tự nhiên NK vẫn có thách thức cần vượt qua như khả năng tăng sinh ex vivo ở cấp độ lâm sàng, thời gian tồn tại sau khi truyền, khả năng xâm nhập khối u rắn hay tính kháng của khối u tránh hoạt động tế bào NK.
Kết lại, các nghiên cứu tiền lâm sàng và lâm sàng về liệu pháp miễn dịch tế bào NK mang đến triển vọng mới trong hỗ trợ điều trị ung thư. Dẫu vậy, phương pháp vẫn cần vượt qua một số thử thách để được công nhận và ứng dụng rộng rãi hơn.