Trà xanh và cà phê: Loại nào tốt hơn cho sức khỏe?

Việc tìm ra sự khác biệt thực sự giữa mỗi loại đồ uống nhằm giúp mỗi người đưa ra lựa chọn tốt hơn về loại đồ uống phù hợp nhất với mình.

1. Lợi ích sức khỏe của cà phê

Lợi ích sức khỏe của cà phê bao gồm từ khả năng giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính đến cải thiện hiệu suất khi tập thể dục đến quá trình trao đổi chất.

Một số lợi ích chính của cà phê bao gồm:

Giảm nguy cơ mắc bệnh mạn tính

Cà phê có liên quan đến kết quả tích cực làm giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2, bệnh tim và cải thiện quá trình giảm cân. Một phân tích tổng hợp với hơn 1 triệu người tham gia cho thấy cứ mỗi tách cà phê được tiêu thụ (tối đa 5 tách) nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường type 2 giảm 6%.

Nhiều chuyên gia dinh dưỡng lý giải những lợi ích được thấy trong nghiên cứu có thể là do đặc tính chống viêm của cà phê cũng như tác dụng của nó đối với quá trình chuyển hóa glucose và bài tiết insulin. Ngoài việc giảm nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường, uống ít nhất ba tách cà phê mỗi ngày còn có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Ngoài bệnh đái tháo đường và bệnh tim, nghiên cứu cũng cho thấy mối liên hệ chặt chẽ giữa cà phê và việc giảm cân. Một nghiên cứu năm 2020 trên Tạp chí Dinh dưỡng cho thấy mức tiêu thụ cà phê cao hơn có liên quan đến tỷ lệ mỡ cơ thể thấp hơn và do đó hữu ích cho việc kiểm soát cân nặng.

Cải thiện hiệu suất tập thể dục

Không có gì lạ khi caffeine giúp chúng ta tăng cường năng lượng. Điều này là do caffeine có tác dụng ngăn chặn adenosine. Adenosine là chất điều hòa thần kinh hệ thần kinh trung ương giúp tạo điều kiện buồn ngủ và cuối cùng là ngủ. Khi caffeine bám vào các thụ thể của adenosine, cảm giác buồn ngủ sẽ giảm đi.

Nhiều người cho biết sử dụng cà phê trước khi tập thể dục giúp khả năng tăng cường sự tỉnh táo, cải thiện mức năng lượng và hiệu suất trong quá trình hoạt động.

Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng tuy caffeine làm tăng hiệu suất tập thể dục nhưng nó cũng có thể làm giảm hiệu quả đó - gây khó khăn cho việc tách biệt lợi ích của caffeine khi tập thể dục ngoài thói quen hàng ngày, các yếu tố sinh lý và yếu tố di truyền của một cá nhân.

Lợi ích về nhận thức và thần kinh

Từ việc giảm nguy cơ mắc bệnh Alzheimer đến cải thiện tâm trạng và giảm nguy cơ trầm cảm, những lợi ích về nhận thức của cà phê được cho là rất rộng.

Nhiều nghiên cứu báo cáo rằng một đến hai tách cà phê chứa caffein mỗi ngày có thể có đặc tính bảo vệ thần kinh chống lại nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, bệnh Parkinson, chứng mất trí nhớ và suy giảm nhận thức. Các chất chống oxy hóa, đặc biệt là polyphenol, trong cà phê dường như có tác dụng bảo vệ chống lão hóa tế bào. Ngoài ra, một nghiên cứu năm 2016 nhấn mạnh nguy cơ trầm cảm giảm 8% khi uống thêm mỗi cốc cà phê chứa caffein mỗi ngày.

2. Uống cà phê thế nào để tốt cho sức khỏe?

Mặc dù cà phê mang lại một số lợi ích cho sức khỏe nhưng vẫn không nên tiêu thụ với số lượng không giới hạn. Theo Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), mặc dù mỗi người có mức dung nạp khác nhau nhưng không nên uống quá 4 đến 5 tách cà phê mỗi ngày, đảm bảo rằng lượng caffeine tiêu thụ vẫn dưới 400 miligam.

Dưới đây là một số tác dụng phụ thường gặp nhất mà người ta cần lưu ý khi uống cà phê:

- Lo lắng, bồn chồn và nhịp tim tăng cao: Uống quá nhiều cà phê có thể dẫn đến bồn chồn, nhịp tim tăng cao và giấc ngủ bị gián đoạn do tác dụng kích thích của caffeine. Năm tách cà phê mỗi ngày thậm chí có thể dẫn đến "ngộ độc cà phê" dẫn đến lo lắng, kích động, nhức đầu, nói lan man và phấn khích.

- Tác dụng tiêu cực đối với người mang thai hoặc đang cho con bú: Người mang thai nên hạn chế tiêu thụ cà phê.

- Tiêu chảy: Cà phê cũng làm tăng tốc độ tiêu hóa vì nó báo hiệu một loại hormone gọi là gastrin - vì vậy nếu bạn thấy mình chạy nhanh vào nhà vệ sinh sau khi uống vào buổi sáng thì xem xét nguyên nhân là do cà phê.

3. Lợi ích sức khỏe của trà xanh

Tương tự như cà phê, trà xanh có nhiều lợi ích như cải thiện nhận thức và thay đổi tích cực quá trình trao đổi chất. Tuy nhiên, trà xanh có chứa nhiều chất dinh dưỡng độc đáo có thể đóng vai trò ngăn ngừa ung thư và giảm viêm.

Lợi ích của trà xanh

Trà xanh chứa ít caffeine hơn cà phê, nhưng nó giúp tăng cường năng lượng một cách tinh tế mà không gây ra cảm giác bồn chồn hay lo lắng thường gặp do cà phê gây ra. Sự kết hợp giữa caffeine và acid amin L-theanine trong trà xanh giúp tăng cường năng lượng cân bằng và tập trung hơn.

Trà xanh ngăn ngừa ung thư

Trà xanh được cho là làm giảm nguy cơ mắc một số loại ung thư. Theo nghiên cứu, điều này được cho là do catechin hoặc chất chống oxy hóa có trong trà xanh có đặc tính chống viêm mạnh. Chất chống oxy hóa được biết đến với khả năng trung hòa các tế bào được gọi là gốc tự do có thể hình thành tế bào ung thư nếu không được kiểm soát.

Giảm nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ

Tiêu thụ trà xanh thường xuyên làm giảm nguy cơ suy giảm nhận thức ở người trung niên và người lớn tuổi. Đặc biệt, epigallocatechin gallate (hoặc EGCG, một loại catechin) có thể có tác dụng bảo vệ thần kinh như giảm tổn thương tế bào.

Giảm mỡ cơ thể

Trà xanh đã được chứng minh là giúp giảm béo bụng ở phụ nữ Hàn Quốc trong một nghiên cứu năm 2022.

Giảm cholesterol "xấu" khi uống trà xanh

Uống từ hai đến năm tách trà xanh mỗi ngày có thể giúp giảm mức cholesterol LDL. Cholesterol LDL, còn được gọi là "cholesterol xấu", góp phần tích tụ mảng bám trong động mạch và làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim.

4. Lưu ý khi uống trà xanh

Khi nói đến trà xanh, có một số điều bạn cần cân nhắc trước khi tiêu thụ:

- Trà xanh có liên quan đến việc giảm khả năng đông máu, vì vậy nếu bạn là người bị rối loạn đông máu, bạn nên tránh uống trà xanh.

- Trà xanh được biết là có chất chống oxy hóa liên kết sắt và ngăn cản sự hấp thu của nó. Nếu bạn bị thiếu máu do thiếu sắt, bạn nên hạn chế tiêu thụ trà xanh.

- Tương tự như chất caffeine trong cà phê có thể gây ra các triệu chứng lo lắng ở một số người (đặc biệt nếu uống nhiều), uống quá nhiều trà xanh dễ dẫn đến cảm giác lo lắng và khó chịu.

Ngoài ra cần lưu ý rằng việc bổ sung chiết xuất trà xanh không phải lúc nào cũng mang lại tác dụng tương tự như uống trà xanh. Mọi người nên thận trọng khi tiêu thụ thuốc có chứa trà xanh. Uống mấy tách trà xanh có vẻ an toàn nhưng tiêu thụ chiết xuất trà xanh như một chất bổ sung (hoặc như một thành phần phổ biến trong các sản phẩm giảm cân) có thể góp phần gây ra các vấn đề về gan, đặc biệt là ở những người mắc bệnh gan.

5. Trà xanh hay cà phê tốt hơn?

Các chuyên gia dinh dưỡng lưu ý rằng không có sự lựa chọn nào "tốt hơn" khi nói đến trà xanh so với cà phê. Thay vào đó, có sự lựa chọn tốt nhất cho cá nhân bạn dựa trên lối sống, sở thích và môi trường sống.

Tuy nhiên, cần lưu ý là các chất phụ gia, chẳng hạn như sữa, kem và đường, có thể ảnh hưởng đến lợi ích sức khỏe của cả cà phê và trà. Nên uống cà phê hoặc trà với càng ít chất ngọt càng tốt.